Kanë marrë fund ditët kur e vetmja gjë që duhej kontrolluar kur blije një veturë të re ishte kapaciteti i listuar. Kërkesat që kanë te bateritë veturat e sotme janë disa herë më të larta se më parë dhe numri i pajisjeve të komfortit (p.sh. sistemi infortainment dhe altoparlantët e fuqishëm, sistemet e kamerave, si edhe ngrohja e sediljeve, timonit ose xhamave) vazhdojnë të rriten.
Çfarë kuptimi kanë AGM dhe EFB
- EFB (Enhanced Flooded Battery) ka pllaka elektrodash më të forta se modelet standarde. Përveç kësaj, ato janë të veshura me tekstil, gjë që redukton sulfimin dhe degradimin e shtresës aktive të pllakës kur ka ngarkesa të larta.
- AGM (Absorbent Glass Matt) është një ndërtim më i avancuar i baterive rezistente. Elektroliti midis pllakave përthithet në fibër xhami, në këtë mënyrë elektrodat nuk mund të deformohen dhe sulfimi reduktohet në mënyrë dramatike. Kjo i bën shumë më rezistente ndaj dridhjeve.
- Një automjet që ka nevojë për një bateri EFB ose AGM nuk mund të pranojë një bateri standarde. Nëse nevojitet një EFB (tipike për makinat e vogla), mund të përdoret një bateri AGM. Por jo anasjelltas.
Si ta zgjedhni baterinë e duhur për veturën tuaj
- Vendi më i mirë për të gjetur se cila lloj baterie ju duhet dhe cilat parametra duhet të jetë duhet të tregohen te manuali i veturës. Nëse e humbni manualin ose nëse nuk është i përfshirë me veturën e përdorur, zakonisht mund ta gjeni në faqen e internetit të prodhuesit në format elektronik (edhe për modelet e vjetra), ose mund ta kërkoni nga importuesi për vendin tuaj. Zgjedhja e baterisë në bazë të asaj që keni aktualisht në veturë mund të mos jetë vendimi më i mençur – ndonjëherë, gjatë historisë së veturës, bateria origjinale mund të jetë ndërruar me një bateri të papërshtatshme.
- Përveç strukturës së brendshme, parametrat bazë që duhen pasur parasysh përfshijnë kapacitetin e shprehur në amper-orë (Ah) dhe rrymën e nisjes të shprehur në amper (A). Nuk ka problem nëse përdoret një bateri me parametra “më të mira”, në fakt mund të jetë e këshillueshme për disa vetura të vjetra. Bateritë që kanë parametra më të ulëta nga sa kërkohet bëhen burim problemesh dhe ulin jetëgjatësinë e servisimit.
- Edhe përmasat e jashtme të baterisë janë të rëndësishme. Në disa vetura, sidomos në veturat e segmentit të sipërm me teknologji më të avancuar, çdo milimetër ka rëndësi (qoftë gjatë instalimit qoftë gjatë montimit përfundimtar në vend). Ndonjëherë është më e vështirë të sigurohesh për përmasat e sakta, por rekomandohet shumë që t’u kushtoni vëmendje. Disa vetura, si për shembull ato japoneze, janë të veçanta dhe kërkojnë një bateri të një formati jo të zakonshëm – bateritë janë më të ngushta dhe më të larta. Shpesh janë shumë të shtrenjta, por për sa kohë respektohen parametrat e tjera, shpesh është e mundur të gjeni një bateri më të zakonshme që mund të montohet mirë në veturë pas disa modifikimeve të vogla në vendin e montimit.
- Gjithashtu ka bateri të pozicionit “të djathtë” dhe “të majtë” në bazë të pozicionit të terminaleve. Parametrat e tjera dhe përmasat e baterisë mund të jenë saktësisht të njëjta, vetëm polariteti është ndryshe. Ky është problem nëse blini baterinë e gabuar, ngaqë kabllot në shumicën e veturave nuk janë aq të gjatë (qëllimisht) sa të arrijnë te poli tjetër.
- Kur montoni një bateri të re, është gjithashtu e rëndësishme të kontrolloni nëse vetura në fjalë ka nevojë për regjistrimin e baterisë në njësinë e kontrollit nëpërmjet sistemit diagnostikues. Sistemi i regjistrimit përdoret në mënyrë që njësia e kontrollit “të njohë” nëse po punon me një bateri të përdorur apo të re, dhe të bëjë rregullimin e duhur të karikimit duke përdorur algoritmet. Nëse është e nevojshme të bëhet regjistrim dhe nuk e bëni, rrezikoni jo vetëm të shkurtoni jetëgjatësinë e baterisë, por edhe veprime të paparashikueshme të sistemit on-board. Regjistrimi është diçka që është kërkuar prej shumë vitesh nga BMW, por edhe marka të tjera po e kërkojnë këtë, si për shembull VW. Gjithashtu kini parasysh se disa mjete diagnostikuese universale (edhe ato me cilësi të lartë nga marka të njohura) që përdoren nga qendra shërbimi të paautorizuara mund të kenë probleme me regjistrimin e baterive.
Karikimi inteligjent rrit kërkesën në bateri
Përpjekjet për të ulur emetimet sjellin edhe rritje të konsiderueshme të kërkesave lidhur me rezistencën e baterive. Më parë dinamoja ishte i lidhur me pjesët rrotulluese të motorit; xhirot më të larta e karikonin më shpejt, ndërsa xhirot më të ulëta e karikonin më ngadalë. Por kjo nënkuptonte ngarkesë shtesë në motor, dhe si rrjedhojë ulje të efikasitetit. Për të rritur efikasitetin, u prezantuan dinamot inteligjente të cilat e karikonin baterinë vetëm kur ishte e nevojshme, si për shembull kur tensioni i baterisë binte poshtë një limiti të caktuar, ose edhe kur kushtet ishin më të përshtatshme për karikim, si për shembull gjatë frenimit. Të dyja këto nënkuptonin kërkesa të reja specifike në bateri. Ajo duhet të jetë në gjendje t’i rezistojë karikimit agresiv me rrymë karikimi më të lartë. Gjithashtu duhet të jetë në gjendje të përballojë gjendje më të ulët karikimi për kohë më të gjatë. Njësitë e kontrollit të veturës mund t’i dinë cilat janë parametrat aktuale të baterisë, cila është temperatura e ambientit etj., por nuk është e mundur ta dinë se ku po shkoni apo sa kohë ju duhet për të shkuar atje. Kjo mund të nënkuptojë që ju të ndaloni pak para se sistemi të vendoste se duhej të fillonte menjëherë karikimin. Kjo përkeqësohet nga fakti që shpesh limitet e tensionit janë vendosur në gjendje shkarkimi mjaft të thellë për të rritur në maksimum efikasitetin. Nëse më pas vetura lihet pa u përdorur për disa ditë, urojmë të mos ndodhë në verë, kjo do të thotë që bateria do të vuajë.
Në përgjithësi, dinamoja inteligjente gjendet në të gjitha veturat që kanë sistem start-stop. Gjithashtu mund të gjendet edhe në disa vetura të vjetra që nuk e kanë këtë sistem, si edhe në disa modele të veçanta të veturave të reja që nuk kanë sistemin start-stop për arsye të ndryshme. Të gjitha këto automjete kanë nevojë për bateri më të avancuara për arsyet e përmendura më sipër, të cilat natyrshëm janë më të shtrenjta se bateritë standarde. Nëse një bateri e zakonshme montohet në një veturë me dinamo inteligjente, duket sikur punon shumë mirë. Por, megjithëse vetura do të ndizet si normalisht, bateria do të ketë jetëgjatësi më të shkurtër. Këto vetura kanë nevojë për një bateri EFB ose më shpesh një bateri AGM.
Ku ta dorëzoni baterinë e vjetër të veturës
Kini parasysh se bateritë e përdorura të veturave konsiderohen mbetje të rrezikshme për shkak të përmbajtjes së plumbit dhe acidit sulfurik. Prandaj ato duhet të dorëzohen në pikat e caktuara të grumbullimit (te shitësi ose te sistemi lokal i mbledhjes së mbetjeve). Ato riciklohen shumë mirë dhe janë një mall mjaft i kërkuar në fushën e lëndës së parë dytësore. Si rrjedhojë, shumë shitës të baterive jo vetëm që e marrin mbrapsht baterinë, gjë e cila është detyrim në BE, por edhe ju paguajnë një bonus. Për shembull, duke ju bërë zbritje në blerjen e baterisë së re.
