Statistikat e shërbimeve të asistencës rrugore në Evropë tregojnë se një nga shkaqet më të shpeshta pse veturat prishen dhe nuk ndizen janë “defektet në instalimet elektrike”. Një pjesë e këtyre ndodh në fakt nga kafshimet e brejtësve, të cilët kënaqen të kafshojnë izolimet e kabllove poshtë kofanos, por në shumicën e rasteve shkaku është shkarkimi i baterisë.
Teknikët e Carvago sigurohen që të kontrollojnë mirë gjendjen dhe historinë e servisimeve të të gjitha veturave në gamën tonë gjatë inspektimeve të licencuara të CarAudit, dhe kjo sigurisht përfshin edhe sistemin e karikimit. Por jetëgjatësia e një baterie veture është e kufizuar, ndaj kemi menduar t’ju japim disa rekomandime se si të shmangni surprizat e pakëndshme.
Si ta zgjatni jetën e një baterie veture
- Nëse bateria është e vjetër, rekomandohet fort që inspektimi i shërbimit të përfshijë edhe një test të stresit të baterisë, me anë të të cilit përcaktohet brenda pak çastesh si tensioni i baterisë, ashtu edhe kapaciteti i mbetur i baterisë pa e dëmtuar atë. Është diçka që nuk kushton dhe sigurisht që ia vlen të shmangësh pritjen e shërbimit të asistencës rrugore jashtë në të ftohtë.
- Shpesh thuhet që tensioni i baterisë së veturës është 12 V. Kjo nuk është e saktë. Sistemi on-board ka 12 V, por një bateri në gjendje perfekte duhet të jetë rreth 12.8 V. Një bateri gjysmë e shkarkuar është rreth 12.3 V; Nëse tensioni bie në 12.1, kjo do të thotë që ka ndodhur sulfim dhe një akumulator klasik do të humbasë shumicën e kapacitetit brenda pak orësh. Kur tensioni arrin 11.9 V, as që nuk ia vlen ta provoni ta ndizni, por më mirë të provoni me një burim të jashtëm energjie, sepse bateria e veturës duhet ndërruar.
- Jetëgjatësia e baterisë mund të zgjatet mjaft duke ruajtur tensionin e duhur. Për shembull, nëse keni dy vetura në familje, njërën nuk e përdorni shumë, dhe keni mundësinë ta karikoni pa problem baterinë, bëjeni këtë rregullisht – ose mund ta lidhni baterinë në një aparat karikimi në garazh.
- Nëse ju ndodh të bllokoheni me një veturë që nuk ndizet dhe keni kavo baterie ose një bateri përforcuese me vete, kontrolloni nëse vetura është e pajisur me kontakte për ndezjen. Këto kontakte ndodhen poshtë kofanos, të cilat janë shënuara qartë me simbolet plus dhe minus – shpesh plusi është një shufër e dalë, dhe shpesh minusi ndodhet në trupin e veturës. Nëse vetura i ka këto kontakte, dhe shumica e veturave që e kanë baterinë jashtë hapësirës së motorit i kanë ato (p.sh. poshtë dyshemesë së bagazhit), si edhe shumë vetura të tjera. Ndezja e veturës duke përdorur pinca baterie direkt mbi terminalet e baterisë rrezikon dëmtimin e pjesëve elektronike. Dhe mund të jetë një gabim shumë i kushtueshëm. E njëjta gjë vlen për veturat që kanë dy bateri.
- Në përgjithësi, baterive prej plumbi nuk u pëlqen të rrinë për kohë të gjatë me karikim të ulët. Nëse nuk keni ndërmend ta përdorni veturën për kohë të gjatë, është mirë ta lidhni baterinë me një aparat karikimi ose, nëse nuk e keni këtë mundësi, lëreni baterinë të karikohet siç duhet.
- Një bateri e re duhet të punojë pa probleme për rreth 5 deri në 6 vjet. Jetëgjatësia e saj shkurtohet nga karikimi i ulët i përmendur më lart dhe nga temperaturat e larta. Norma e vetëshkarkimit ndikohet gjithashtu negativisht nga defektet e vogla të njëpasnjëshme në instalimet elektrike – zakonisht nga gjëra të tilla si, dëmtimi i konektorëve dhe izolimeve të telave ose nga aksesorët që nuk janë montuar në mënyrë profesionale, si ngrohësit e pavarur, sistemet akustike ose dritat shtesë.
Nxehtësia e dëmton baterinë më shumë se i ftohti
Shpesh thuhet që i ftohti i prish bateritë e veturave. Nuk është e vërtetë, megjithëse statistikat konfirmojnë se temperaturat nën zero shpesh bëjnë që veturat të mos kenë qejf të ndizen. Megjithatë, i ftohti vetëm sa e vë në dukje faktin që bateria është dëmtuar tashmë përtej limitit.
Në të vërtetë, nxehtësia është ajo që e dëmton më tepër baterinë e veturës. Çdo teknologji e baterisë vuan nga i njëjti nivel i vetëshkarkimit – energjia e ruajtur në të “zhduket” me kalimin e kohës. Për shembull, kur e nxirrni “power bank” nga sirtari pas gjysmë viti keqpërdorimi, treguesi i tij sigurisht që nuk do të tregojë se karikimi është i plotë, pavarësisht se në cilën gjendje e kishit lënë fillimisht. E njëjta gjë vlen me bateritë me plumb, ku përfshihen shumica e baterive të veturave në të gjitha markat (me përjashtim të atyre për përdorime shumë të veçanta). Sa më të larta të jenë temperaturat në të cilat është e ekspozuar bateria, aq më i shpejtë është vetëshkarkimi. Për shembull, nëse largoheni me pushime me avion dhe e lini veturën në diell në një parking përvëlues, mund të jeni të sigurt që e keni shkurtuar mjaft jetëgjatësinë e baterisë.
Çfarë është sulfimi i baterisë
Elektroliti i baterisë (një solucion ujor i acidit sulfurik) i nënshtrohet natyrshëm një procesi sulfimi, pra sedimentimit të sulfateve të plumbit mbi sipërfaqen e elektrodave të plumbit, i cili më pas degradohet. Ky proces është i parikuperueshëm dhe redukton kapacitetin e baterisë, dhe deri në njëfarë mase, aftësinë e saj për të siguruar rrymë të mjaftueshme në motor. Sa më shumë të shkarkohet bateria dhe sa më e lartë të jetë temperatura e ambientit, aq më i shpejtë është procesi.
Pse një bateri e sulfuar dhe ndoshta e pakarikuar mjaftueshëm nuk e ndez veturën kur është ftohtë? Nuk do të futemi thellë në shkaqet fizike, por mjafton të themi që edhe pse një bateri në gjendje perfekte nuk ka vështirësi në temperatura nën pranë – 50 °C, elektroliti i një baterie shumë të shkarkuar do të fillojë tashmë të solidifikohet pranë temperaturave nën zero dhe nuk është në gjendje të gjenerojë rrymë të mjaftueshme. Arsyeja e dytë është rezistenca e brendshme më e lartë e motorit të ftohtë, ku për shembull, të gjithë lubrifikantët kanë viskozitet më të lartë, të cilin motori mund ta ketë më të vështirë ta luftojë. Edhe projektimi i motorit luan rol. Ndërkohë që një motor 1-litërsh me benzinë me tre cilindra ka shans të ndizet, një motor i ngrirë me gjashtë cilindra me raport më të lartë kompresioni (i cili përdor gjithashtu baterinë për të ngrohur kandelet) thjesht nuk rrotullohet.
