Shkronjat dhe numrat që gjenden anash gomës mund të duken si ndonjë lloj kodi kriptologjik. Por njerëzit që mund t’i deshifrojnë mund të marrin shumë informacione të rëndësishme. Le t’i hedhim një sy së bashku disa prej informacioneve të rëndësishme. më Përveç prodhuesit dhe modelit të gomës, informacioni që shënohet në mënyrë më të dukshme është madhësia. Mund të duket diçka e tillë:
205/50 R17 91V
Si të lexoni madhësinë e gomës
Numri i parë në shembullin tonë, pra numri 205, tregon gjerësinë e luleve të gomës. Numri pas fraksionit është raporti i lartësisë së murit anësor në raport me gomën i shprehur në përqindje. Në rastin tonë është 50. Pra lartësia e murit anësor është fiks gjysma (50 %) e 205 mm, që do të thotë se lartësia është 102.5 mm. Në realitet mund të jetë pak më shumë ose pak më pak. Gomat nuk prodhohen me saktësi deri në të dhjetat e milimetrit.
Shkronja R tregon që goma ka ndërtim radial. Në gomat standarde për veturat e pasagjerëve nuk gjenden më goma me ndërtime të tjera – ndryshe, për shembull, nga motoçikletat ose mjetet e punës. Numri 17 tregon diametrin e brendshëm të disqeve të shprehur në inç. Një inç është 25.4 mm, pra në rastin tonë, disku ka diametrin 432 mm.
Indeksi i ngarkesës dhe vlera e shpejtësisë e gomës
Kombinimi i tjetër i numrit dhe shkronjës tregon peshën e veturës që mund të mbajë goma dhe sa shpejt mund të shkojë. Numri është indeksi i ngarkesës së gomës i shprehur në kilogram, nga 50 (190 kg) në 124 (1600 kg). Në praktikë, vlerat më të shpeshta që do të hasni janë midis 90 dhe 95, pasi këto mbulojnë peshat e operimit për shumicën e veturave të zakonshme. Në mënyrë të ngjashme, shkronja tregon vlerën maksimale të shpejtësisë së gomës, nga L (120 km/h) në Y (300 km/h). Megjithatë, nuk është thjesht diçka alfabetike. Për shembull, shkronjat O, P dhe X nuk përdoren aspak te vlerat e shpejtësisë, dhe H (210 km/h) futet midis U (200 km/h) dhe V (240 km/h). Gomat me performancën më të lartë, të vlerësuara për më tepër se 300 km/h, janë të shënuara me shkronjat shtesë ZR.
Mund ta përdorni një gomë me indeks peshe ose vlerë shpejtësie më të lartë nga sa rekomandohet për veturën tuaj, por kuptohet që nuk duhet të bëni të kundërtën. Gomat e dimrit bëjnë përjashtim. Veçanërisht në të kaluarën, vlera e tyre e shpejtësisë ka prirjen të jetë më e ulët në gomat e verës me përmasa dhe kategori performance të barasvlershme. Nuk është e ndaluar t’i kesh në veturë, megjithatë ligji nuk lejon që të kalohet kufiri i tyre i shpejtësisë. Me përjashtim të autostradave gjermane, kjo nuk është më diçka për t’u shqetësuar për shoferët evropianë, sepse edhe gomat më të lira të dimrit kanë vlerë shpejtësie të paktën H.
Shënimet e mësipërme mund t’i gjeni në çdo gomë standarde. Pas tyre mund të ketë kode shtesë, si për shembull TL (tubeless, ose pa komardarde) ose XL (ndërtime për vetura të mëdha e të rënda).
Në goma, shpesh presioni tregohet në KPa. Por duhet pasur kujdes, vlera e treguar është fryrja maksimale e lejuar për një lloj të caktuar gome, jo vlera e rekomanduar! Përdorni gjithnjë presionin që rekomandohet nga prodhuesi i veturës. Mund ta shihni te manuali i përdorimit, shpesh mund të gjendet edhe te një ngjitëse që ndodhet te korniza e derës.
3PMSF apo M+S?
Nëse i kthehemi edhe një herë gomave të dimrit, duhet të përmendim edhe një ndryshim ët kohëve të fundit. Në vend të kombinimit të zakonshëm të M+S (Mud + Snow, ose baltë + borë), gomat e dimrit tani kanë të shënuar të ashtuquajturin simbol Alpine me tri maja malesh dhe një flok bore, me shkurtimin 3PMSF (Three-Peak Mountain Snowflake, ose floku i borës i tre majave të maleve). Ky është një shënim i ri sipas rregullave aktuale të Bashkimit Evropian.
Si të përcaktoni vjetërsinë e një gome
Por akoma s’kemi mbaruar me të gjitha simbolet. Një pjesë e rëndësishme e shënimeve në murin anësor të një gome është edhe kodi DOT. Shikoni shkronjat “DOT” në murin anësor të gomës, të cilat zakonisht pasohen nga tri grupe karakteresh alfanumerike. Katër shifrat e fundit tregojnë javën dhe vitin e prodhimit të gomës. Për shembull, një gomë me një kod DOT që mbaron në vitin 1522 është prodhuar në javën e 15-të të vitit 2022.
Për çfarë shërben kjo? Gomat vjetrohen si çdo gjë tjetër. Nëse kanë kaluar shtatë vjet a më shumë që kur janë vendosur në veturë, ato nuk i ruan më karakteristikat e tyre origjinale, dhe tregojnë gjithashtu për kujdesin që treguar pronari për mirëmbajtjen. Diferencat e mëdha në vjetërsinë e gomave të secilës rrote mund të tregojnë që vetura ka pësuar aksident dhe ka pjesë këmbimi të marra.
Megjithatë, nuk ka pse të shqetësoheni shumë për datën e prodhimit kur blini goma të reja. Kur ruhen siç duhet, karakteristikat e tyre nuk ndryshojnë. Vjetrimi fillon vetëm kur u nënshtrohet ndikimeve të motit dhe ndikimeve mekanike e kimike kur montohen në veturë.
Një yll për BMW
Nëse gjeni shkronja ose numra të tjerë pas emrit tregtar të gomës, kjo do të thotë që është ndërtuar në mënyrë specifike për një prodhues të caktuar veture ose për një model të caktuar. Në rastin e BMW, kjo zakonisht tregohet nga simboli i një ylli, ndërsa K1 deri në K3 tregon prodhimin për Ferrari, Porsche etj. Kjo nuk do të thotë që nuk mund t’i përdorni në ndonjë veturë tjetër. Por ato janë ndërtuar sipas specifikimeve të një prodhuesi të caktuar veturash dhe mund të kenë karakteristika mjaft të ndryshme kur përdoren në një veturë tjetër. Poe njejta lloj gome me të njejtat parametra, si për shembull Pirelli P Zero 315/30 R22 107 Y ZR, mund të ketë ndërtim të ndryshim dhe ndonjëherë edhe model të ndryshëm lulesh në varësi të faktit nëse versioni është krijuar për tregun e përgjithshëm, për BMW apo për Porsche!
Nuk po e ekzagjerojmë. Muri anësor i gomave tuaja është një thesar i çmuar informacioni, nëse dini si ta lexoni – dhe tani dini si ta lexoni.
