Dawno minęły czasy, gdy przy zakupie nowego akumulatora wystarczyło z grubsza spojrzeć na podaną pojemność. Wymagania dotyczące akumulatorów samochodowych w nowoczesnych samochodach są wielokrotnie wyższe niż w przeszłości, a wraz z rosnącą liczbą urządzeń zapewniających komfort (np. systemy informacyjno-rozrywkowe i potężne systemy głośników, w szczególności ogrzewanie siedzeń, ogrzewanie kierownicy i przedniej szyby, a także systemy kamer itp.
Znaczenie skrótów AGM i EFB
- Akumulatory EFB (Enhanced Flooded Battery) mają masywniejsze płyty elektrod niż akumulatory konwencjonalne. Ponadto są one pokryte tkaniną, która ogranicza zasiarczenie i degradację aktywnej warstwy płyt pod wpływem większych naprężeń.
- AGM (Absorbent Glass Matt) to bardziej zaawansowana konstrukcja wytrzymałych akumulatorów. Elektrolit między płytami jest związany włóknem szklanym, dzięki czemu elektrody nie mogą się odkształcać, a zasiarczenie jest znacznie ograniczone. Są one również znacznie bardziej odporne na wibracje.
- Samochód wymagający akumulatora EFB lub AGM nie zawiera akumulatora o konwencjonalnej konstrukcji. Jeśli wymagany jest akumulator EFB (zazwyczaj w mniejszych samochodach), można zamontować AGM. Odwrotna sytuacja nie jest jednak możliwa.
Jak wybrać odpowiedni akumulator samochodowy do swojego samochodu?
- Właściwy typ akumulatora samochodowego i jego podstawowe parametry najlepiej znaleźć w instrukcji obsługi samochodu. W przypadku nieumyślnego zgubienia instrukcji lub jej braku w samochodzie używanym, można ją znaleźć w przypadku większości marek na stronie internetowej producenta w formie elektronicznej (nawet w przypadku starszych modeli) lub poprosić o nią importera w danym kraju. Wybór akumulatora na podstawie tego, co znajduje się obecnie w samochodzie, może nie być optymalnym podejściem – w przeszłości ktoś mógł zastąpić oryginał niespełniającą norm specyfikacją.
- Oprócz konstrukcji wewnętrznej, podstawowymi parametrami, na które należy zwrócić uwagę, przynajmniej w sposób ogólny, są pojemność w amperogodzinach (Ah) i prąd rozruchowy w amperach (A). Jeśli zamontowany zostanie akumulator o „lepszych” specyfikacjach, nic się nie stanie, wręcz przeciwnie, w starszych samochodach może to być nawet właściwe w niektórych przypadkach. Akumulator o parametrach niższych niż wymagane to oznaka problemów i krótszej żywotności.
- Ważne są również wymiary zewnętrzne akumulatora samochodowego. W niektórych, zwłaszcza bardziej zaawansowanych technicznie samochodach wyższych klas, liczy się dosłownie każdy milimetr (czy to podczas montażu, czy ostatecznego osadzenia w uchwycie). Dokładne wymiary są niekiedy trudniejsze do ustalenia, ale warto zwrócić na nie uwagę. Specjalnością niektórych japońskich samochodów są np. nietypowe formaty akumulatorów – węższe i wyższe. Są one często absurdalnie drogie, ale przy zachowaniu pozostałych parametrów często można znaleźć bardziej „kompaktowy” akumulator, który można bezpiecznie zamontować po niewielkiej modyfikacji mocowania.
- Poza tym istnieją akumulatory samochodowe „prawe” i „lewe” – w zależności od położenia biegunów. Pozostałe parametry i wymiary danego typu mogą być dokładnie takie same, tylko biegunowość jest odwrócona. Co stanowi problem w przypadku omyłkowego zakupu, gdyż w zdecydowanej większości współczesnych samochodów kable nie dochodzą do przeciwległego bieguna (celowo).
- Podczas montażu nowego akumulatora należy również sprawdzić, czy dany samochód wymaga jego rejestracji w jednostce sterującej poprzez diagnostykę. System rejestracji służy do tego, aby jednostka sterująca „wiedziała”, czy pracuje z używanym, czy nowym akumulatorem, gdy dostosowuje ładowanie na podstawie algorytmów. Jeśli rejestracja jest wymagana, a akumulator nie jest zarejestrowany, ryzykujesz nie tylko skrócenie żywotności, ale także często nieprzewidywalne zachowanie systemów pokładowych. Samochody BMW wymagają rejestracji od wielu lat, ale pojawia się ich coraz więcej, na przykład od VW. Należy również pamiętać, że niektóre (nawet dobrej jakości i renomowanych marek) uniwersalne przyrządy diagnostyczne używane przez nieautoryzowane warsztaty mogą mieć problem z rejestracją akumulatora.
Inteligentne ładowanie zwiększa wymagania wobec akumulatora
Dążenie do ograniczenia emisji spalin znacznie zwiększa wymagania dotyczące trwałości akumulatora. Wcześniej alternator był podłączony do obracających się części silnika i ładował akumulator w większym stopniu przy wyższych prędkościach, a w mniejszym przy niższych prędkościach. Oznacza to jednak stałe dodatkowe obciążenie silnika, a tym samym zmniejszenie wydajności. Aby to zwiększyć, wprowadzono tak zwane inteligentne (lub odsprzęgające) alternatory, które ładują akumulator tylko wtedy, gdy jest to konieczne. To znaczy, gdy napięcie akumulatora spadnie poniżej określonego limitu lub nawet w normalnych okolicznościach w odpowiednich warunkach, takich jak hamowanie. Oba te rozwiązania wiążą się ze szczególnymi wymaganiami dotyczącymi akumulatora. Musi on nie tylko wytrzymać bardziej agresywne ładowanie z wyższymi prądami ładowania, ale przede wszystkim musi być w stanie wytrzymać niższe poziomy ładowania przez długi okres czasu. Podczas gdy jednostki sterujące samochodu wiedzą, jakie parametry wykazuje obecnie akumulator, jaka jest temperatura zewnętrzna itp. Może się więc zdarzyć, że zatrzymasz się tuż przed tym, jak system oceni, że istnieje pilna potrzeba doładowania. Tymczasem napięcia graniczne są często ustawione na dość głębokie rozładowanie w celu uzyskania maksymalnej wydajności. Jeśli samochód pozostanie nieruchomy przez kilka dni, na przykład latem, akumulator będzie miał naprawdę trudny czas.
Zasadniczo wszystkie samochody ze stop-startem mają odłączany alternator. Ale niektóre starsze samochody bez niego również mogą go mieć, podobnie jak kilka wyjątków wśród nowszych samochodów, które nie mają stop-startu z różnych powodów. Wszystkie te samochody, między innymi wymienione powyżej, wymagają bardziej zaawansowanych akumulatorów rozruchowych, które są, co zrozumiałe, droższe niż akumulatory o konwencjonalnej konstrukcji. Jeśli konwencjonalny akumulator jest zainstalowany w samochodzie z odłączanym alternatorem, pozornie nic się nie dzieje. Samochód uruchomi się normalnie, ale żywotność akumulatora będzie bardzo krótka. Takie samochody wymagają akumulatora o konstrukcji EFB lub częściej AGM.
Gdzie pozbyć się starego akumulatora samochodowego?
Należy pamiętać, że zużyte akumulatory samochodowe są klasyfikowane jako odpady niebezpieczne ze względu na zawartość ołowiu i kwasu siarkowego. W związku z tym należy je utylizować w wyznaczonych miejscach (u dealerów lub w lokalnych punktach zbiórki odpadów). Akumulatory mogą być bardzo dobrze poddawane recyklingowi i są pożądanym towarem na rynku surowców wtórnych. Wielu sprzedawców akumulatorów nie tylko przyjmie zużyty akumulator, do czego są zobowiązani w UE, ale także zapłaci premię za jego odkupienie. Na przykład w formie zniżki na zakup nowego akumulatora.
